İyilik Bulaşıcıdır: Beynin Sosyal Ayna Nöronları

Yazar Uğur Kıymaz Yazdı: İyilik Bulaşıcıdır: Beynin Sosyal Ayna Nöronları

16/09/2025 17:34 | Son Güncelleme : 06/11/2025 20:29 | Uğur Kıymaz

İyilik Bulaşıcıdır: Beynin Sosyal Ayna Nöronları

İyilik dediğimiz şey aslında yalnızca bir ahlak meselesi değil, biyolojik bir gerçekliktir. İnsan beyninde keşfedilen “ayna nöronlar”, başkalarının davranışlarını taklit etmemizi sağlayan özel hücrelerdir. Bir başkasını birine yardım ederken gördüğümüzde, beynimizde aynı nöron ağları harekete geçer; sanki biz de o davranışı yapıyormuşuz gibi.

Nörobilim araştırmaları gösteriyor ki, ayna nöronlar sadece hareketleri değil, duyguları da yansıtır. Bir insan gülümsediğinde, biz de istemsizce gülümsemek isteriz. Birinin nezaketini gördüğümüzde içimizde benzer bir eğilim doğar. Bu mekanizma, iyiliğin neden bulaşıcı olduğunu açıklıyor: beyin başkasının davranışını içselleştirip bize “denememiz için” bir tür biyolojik komut gönderiyor.

Bunu gündelik hayatta sıkça fark edebiliriz. Restoranda garsona teşekkür eden birini gördüğümüzde biz de aynı nezaketi göstermek isteriz. Trafikte yol veren bir sürücünün ardından, diğer araçların da daha dikkatli ve nazik olduğunu gözlemleriz. Bireysel bir davranış, zincirleme bir sosyal etki yaratır.

Aslında bu zincirin ardında karmaşık bir evrimsel hikâye vardır. İnsan türü, topluluk halinde yaşamaya mecburdu. Hayatta kalmamız için işbirliği, empati ve yardımlaşma şarttı. Ayna nöron sistemimiz, bu işbirliğini mümkün kılan biyolojik altyapıyı oluşturdu. Bugün hâlâ, başkalarının iyiliğine tanıklık ettiğimizde kendimizi daha cömert hissetmemizin sebebi bu.

İyilik tıpkı bir virüs gibi yayılır, ama fark şu ki bu “virüs” bağışıklık sistemimizi zayıflatmaz; tam tersine güçlendirir. Stresi azaltır, mutluluk hormonlarını yükseltir, sosyal bağları sağlamlaştırır. Yani iyiliğin bulaşıcılığı, hem bireysel sağlık hem de toplumsal huzur için en değerli doğal mekanizmalardan biridir.

Kısacası iyiliğin bulaşıcı olmasının nedeni, beynimizin yapısında gizlidir. Ayna nöronlarımız sayesinde sadece hareketleri değil, erdemleri de birbirimizden öğreniyoruz. Bu yüzden küçük bir nezaket jesti, hiç tanımadığımız insanların davranışlarını bile dönüştürebilir. Hatta bu geri dönüş kendimize bile olabilir.

Belki de atalarımızın “iyilik yap iyilik bul” demesinin altında yatan neden budur?

Yazar Uğur Kıymaz

Etiketler : Uğur Kıymaz Yazar KöşeYazısı KöşeYazarı SonDakika Haber Haberler

Orkide Sevik'in İlk Romanı "Kardeş Matı" Okurlarla Buluştu Aynı Sokağa Bakıp Nasıl Başka Şeyler Görüyoruz? Algı İlizyonu